Յառաջ, 14 մայիսի, 1920թ., թիվ 99 Հայաստանը, իբրև լայն դեմոկրատիկ հանրապետություն, իր գոյության հենց առաջին օրից սկսած, ազատ օրրան է դարձել բոլոր քաղաքական հոսանքների, որոնց մեջ և բոլշևիկների համար։ Այն ժամանակ, երբ բոլշևիկներն ուրիշ երկրներում խիստ հալածանքի էին ենթարկվում և տեղ չէին գտնում հանգիստ առնելու, Հայաստանը անարգել ընդունում էր նրանց և թույլ էր տալիս, որ […]

Յառաջ, 13 մայիսի, 1920թ., թիվ 98 Ժամանակավոր օրենք Արտակարգ դատարանի և նրա դատին ենթակա գործերի մասին 1. Հայաստանի կառավարության որոշած վայրերում հիմնվում են չորս Արտակարգ դատարաններ։ 2. Արտակարգ Դատարանի դատին ենթակա են ստորև հիշված հանցագործները Ա. Ով Հայաստանի Հանրապետության դեմ պետական դավաճանություն կանի. Բ. Ով կմասնակցի գոյություն ունեցող իշխանության դեմ ակնհայտնի ապստամբության Գ. Ով հրապարակավ […]

Յառաջ, 6 մայիսի, 1920թ., թիվ 92 Այսօր, պառլամենտի կեսօրվա արտակարգ նիստում նախարարապետ Ա. Խատիսյանը, սեղմ հայտարարությամբ ներկայացնելով պառլամենտին երկրի ստեղծված տագնապալից դրությունը հանդեպ Հայաստանն օղակող թուրքական ուժերի, առաջարկեց ընդունել իր կառավարության ամբողջ կազմի հրաժարականը և երկրի ղեկը հանձնել պառլամենտի և Հայաստանի դեմոկրատիայի բացարձակ և լիակատար վստահությունը վարող նոր կառավարության։ Հին կառավարության կազմի հրաժարականը ընդունելուց հետո, […]

Մշակ, 3 մայիսի, 1920թ., թիվ 12 Մայիսի 1-ին Բաքվից «հեղափոխական կոմիտեն» Հուսեյնովի ստորագրությամբ ռադիո ուղարկեց Երևան, Հայոց կառավարության անունով հետևյալ երեք պահանջով. 1. Անմիջապես դուրս հանել հայ զորքերը Ղարաբաղից և Զանգեզուրից։ 2. Հայ զորքերը կանգնեցնել Հայաստանի սահմանների վրա։ 3. Դադարեցնել Հայաստանում մահմեդականների կոտորածները։ «Հեղափոխական կոմիտեն» տվել է երեք օր ժամանակամիջոց։ Միաժամանակ այդ ուլտիմատումի հետ, երեք […]

Հորիզոն, 30 (17) ապրիլի, 1918թ., թիվ 81 Երևանի Հայոց Ազգային խորհրդի նախագահ Մուսինյանը հետևյալ հեռագիրն է ուղարկել ապրիլի 15-ից Անդրկովկասյան Սեյմի նախագահին. «Չնայելով ընդունված զինադադարին և այդ բանի զորությամբ Կարսը կամովին թշնամուն հանձնելուն, թուրքական կանոնավոր զորքերը թնդանոթներով, խախտելով պատերազմի միջազգային կանոններն ու ընդունված զինադադարը, անցել են վերջերս ճանաչված Անդրկովկասյան անկախ հասարակապետության սահմանները և պատերազմական գործողությունները […]

Հորիզոն, 30 (17) ապրիլի, 1918թ., թիվ 81 Անդրկովկասյան կառավարության նախագահ Ա. Ի. Չխենկելին Կովկասյան ճակատի թուրք բանակի հրամանատարից ստացել է հետևյալ հեռագիրը. «Նորին գերազանցություն Անդրկովկասյան հասարակապետության մինիստր-նախագահ, արտաքին գործերի մինիստր Չխենկելիին. Պատիվ ունեմ հաղորդելու ձեզ հետևյալը 1. Օսմանյան կայսերական կառավարությունը ճանաչել է Անդրկովկասյան կառավարության անկախությունը և հաղորդել է այս մասին իր դաշնակիցներին։ 2. Օսմանյան պատվիրակությունը […]

Հորիզոն, 30 (17) ապրիլի, 1918թ., թիվ 81 Ալեքսանդրապոլ, 14 ապրիլի։ Այսօր երրորդ օրն է, որ Կարսի, Բասենի և ուրիշ տեղերի ահագին թվով փախստականներ գալիս են իրենց սայլերով, տնային իրեղեններով ու հացահատիկներով։ Մեծամասնությունը առանց փոխադրական միջոցների է։ Ստեղծված պանիկայի հետևանքով շատերը ձգել են ամեն բան և հեռացել առանց որևէ բան վերցնելու իրենց հետ։ Այսօր եկողների հեղեղը […]

Հորիզոն, 28 (15) ապրիլի, 1918թ., թիվ 80 Երևանի Ազգային խորհրդի նախագահ Մուսինյանը հեռագրում է Անդրկովկասի կառավարության ու Սեյմին ապրիլի 12-ին. «Յուրաքանչյուր հայ խորը կերպով համոզված է, որ իր թանկագին հայրենիքի — Անդրկովկասի սահմանները, ինչպես և շատ թանկ գնով ձեռք բերված ազատությունը կարելի է պահպանել միմիայն զենքը ձեռքին։ Դրա համար է, որ հայ ժողովուրդը զորահավաքի է […]

Հորիզոն, 28 (15) ապրիլի, 1918թ., թիվ 80 Պաշտոնական։ Ապրիլի 14, ժ. 14-ին Կարսի շրջան.— Ապրիլի լույս 13-ի գիշերը Կարսի բերդի շտաբը եկավ թուրքական մի պատվիրակություն Բեգլի Ահմեդից։ Կարս-չայ գետի ձախ ափի մարտկոցները գրավված էին թուրքերի կողմից ապրիլի 12-ի երեկոյան, որից հետո մեր զորքերը թողին աջ ափի մարտկոցները և խճուղով հետ քաշվեցին դեպի Մազրա։ Կարսում վառվեց […]

Հորիզոն, 27 (14) ապրիլի, 1918թ., թիվ 79 Երեկ մինիստրական կրիզիսը լուծվեց։ Դաշնակցական մինիստրները բավարարություն ստանալով՝ հետ վերցրին իրենց հրաժարականը և մտան կառավարության մեջ։ Դաշնակցական մինիստրների հեռանալու պատճառը այն մի շարք չափազանց պատասխանատու քայլերն էին, որ Չխենկելին արել էր ինքնագլուխ, առանց ուրիշներին հայտնելու։ Այդ քայլերի հետևանքն եղան պատերազմական վերջին իրադարձությունները Կարսի շրջանում։ Դաշնակցական մինիստրները տեղեկանալով կատարված […]