Մշակ, 14 նոյեմբերի, 1917թ., թիվ 243
Թիֆլիսում, նոյեմբերի 11-ի առ. ժամը 11-ին Ժողովրդական տանը տեղի ունեցավ հասարակական ապահովության կոմիտեի և երկրային կենտրոնի հրավիրած ժողովը՝ խորհրդակցելու Կովկասում իշխանություն ստեղծելու մասին։ Ժողովին մասնակցում էին Անդրկովկասյան Հատուկ Կոմիտեի, հասարակական ապահովության կոմիտեի, զինվորական և երկրային կենտրոնների, կովկասյան զորքի երկրային խորհրդի բանվորական և զինվորական Թիֆլիսի գործադիր կոմիտեի, Թիֆլիսի քաղաքական դումայի, էս-էռների, էս-դեկների, Դաշնակցության, վրաց սոց.-ֆեդերալիստների, աշխատավորական սոցիալիստների, հայկական սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության, «Բունդի», մուսուլմանական բոլոր կազմակերպությունների, Անդրկովկասյան երկաթուղիների կենտրոնական գործադիր մարմնի, փոստ-հեռագրական ծառայողների կենտրոնական կոմիտեի և արհեստակցական բյուրոյի բոլոր ներկայացուցիչները:
Հրավիրված էին նաև օտարերկրյա պետությունների ներկայացուցիչները:
Ժողովը բաց է արել երկրային կոմիտեի նախագահ Ե. Պ. Գեգեչկորին:
Առաջին զեկուցումը տվել է կովկասյան ֆրոնտի կոմիսար Դոնսկոյ:
Ժողովում պարզվել է երկու որոշ հոսանք. Մենշևիկներն ու սոցիալ-հեղափոխականները հանձին իրենց շրջանային կոմիտեների ներկայացուցիչների պաշտպանել են իշխանություն ստեղծելու նախագիծը: Բոլշևիկները ընդհակառակը արտահայտվել են ընդդեմ տեղական իշխանություն ստեղծելու նախագծին, համարելով այդ հակահեղափոխական քայլ: Եվ հայտարարելով, որ այդ նիստին կարող են ներկա լինել միայն հակահեղափոխական տարրերը, հեռացել են նիստից:
Ապա, մտքերի փոխանակությունից հետո միաձայն ընդունվել է հետևյալ բանաձևը:
«Նկատի առնելով ամենքի համար ընդունելի կենտրոնական իշխանության բացակայությունը, և երկրում օրըստօրե աճող անարխիան, որը կարող է Կովկասում ևս տարածվել, և աչքի առաջ ունենալով մի ամբողջ շարք հասարակական, տնտեսական և ֆինանսական անհետաձգելի հարցեր, որոնց լուծումից է կախված մեր երկրի մերձավոր ճակատագիրը, խորհրդակցությունը որոշում է.
- Մինչև Հիմնադիր Ժողովի ընտրությունների վերջանալը Անդրկովկասում և կովկասյան ֆրոնտում հանձնել երկրի կառավարությունը հասարակական ապահովության կոմիտեին, որը բաղկացած է Անդրկովկասի բոլոր հեղափոխական դեմոկրատիայի կենտրոնական, հասարակական, պաշտոնական և ազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներին:
- Հիմնադիր ժողովի ընտրությունները երկրում և ֆրոնտում վերջացնելուց հետո, ժամանակավոր իշխանություն կազմելու, նրա կազմի բնավորության և լիազորության որոշումը հանձնել քաղաքացիական թե զինվորական ամբողջ ազգաբնակության ընտրյալներին հետևյալ պայմաններով.
Ա. Շրջանային տեղական քաղաքականություն վարել համառուսական դեմոկրատիայի հետ շաղկապ, համապետական խնդիրների ուղղություն տալն ու լուծելը:
Բ. Ավտոնոմ վճիռներ կայացնելը միայն տեղական ընթացիկ հարցերի վերաբերմամբ:
Գ. Երկիրը հասցնել մինչև կենտրոնական հեղափոխական հանրընդունելի դեմոկրատական իշխանության կազմվելուն կամ համառուսական լիազոր Հիմնադիր Ժողովը բացվելուն:
Գործունեության մեջ հենվել բանվորական, զինվորական և գյուղացիական երկրային ու տեղական խորհուրդների պատգամավորների ու տեղական ինքնավարությունների մարմինների վրա:
