«Երկիր», 1993թ., 16 մարտի, 46 (387)
որը կնքելու ընթացքում Լ. Տեր-Պետրոսյանը հասցրել է նաեւ զրուցել Ա. Թյուրքեշի հետ
Երեկ կայացած մամուլի ասուլիսում ՀՀ նախագահի մամուլի ծառայության ղեկավար Արամ Աբրահամյանը լրագրողներին ծանոթացրեց նախագահի Ֆրանսիա այցի մանրամասներին եւ Փարիզում ստորագրված հայ-ֆրանսիական համերաշխության, բարեկամության եւ համագործակցության պայմանագրին։ Պատմելով այցի մասին՝ Ա. Աբրահամյանը նշեց, որ Փարիզում պատվիրակությանն են միացել արտաքին գործերի փոխնախարար Ժիրայր Լիպարիտյանը, ՄԱԿ-ում Հայաստանի ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Արզումանյանը եւ Մեծ Բրիտանիայում ՀՀ դեսպան Արմեն Սարգսյանը։ Այցի ավարտից հետո Ֆրանսիայում հավատարմատար նշանակված Վահան Տեր-Ղեւնոդյանը մնացել է կատարելու իր պարտականությունները։
Մարտի 12-ի առավոտյան Ֆրանսիայի վարչապետի նստավայր Մատինյոնում Լ. Տեր- Պետրոսյանը մեկժամանոց հանդիպում է ունեցել Պիեռ Բերեգովուայի հետ, որի ընթացքում ներկայացրել է Հայաստանում ստեղծված իրավիճակն ու դրա պատճառները, նշել, որ մեզանում բարձր են գնահատում հանրապետությունն ապաշրջափակելուն ուղղված Ֆրանսիայի դիվանագիտական ջանքերը, մարդասիրական օգնությունն ու ԵԱՀԽ-ի շրջանակներում ի նպաստ Հայաստանի գործունեությունը։ Բերեգովուան ասել է, որ նշված բոլոր ուղղություններով Ֆրանսիան շարունակելու է իր ջանքերը, նշել է նաեւ, որ Ֆրանսիան ակտիվորեն մասնակցում է Եվրահամայնքի աշխատանքներին, որոնց նպատակը ԽՍՀՄ նախկին հանրապետություններին տեխնիկական օգնություն ցուցաբերելն է։ Տնտեսական համագործակցության ոլորտում կողմերը մեծ կարեւորություն են տվել ստորագրվելիք պայմանագրին։ Զրույցին մասնակից Վիգեն Չիտեչյանը առաջադրել է կոնկրետ հարցեր, որոնց վերաբերյալ Պ. Բերեգովուան անմիջապես արել է համապատասխան հանձնարարականներ։ Այնուհետեւ Էլիզե պալատում կայացել է հանդիպում Ֆրանսուա Միտերանի հետ։ Պաշտոնական ճաշկերույթից հետո երկու նախագահները կարճատեւ առանձնազրույցում քննարկել են հիմնականում արդեն վարչապետի հետ արծարծված հարցերը, որից հետո ստորագրվել է հայ-ֆրանսիական պայմանագիր։
Ֆրանսիան եւ Հայաստանը զարգացնում ու խորացնում են փոխադարձ շփումները նաեւ ռազմական ասպարեզում, անհապաղ խորհրդակցություններ անցկացնում, երբ կողմերից մեկի կարծիքով վտանգվում է մյուսի անվտանգությունը, եւ փորձում են ընդհանուր դիրքորոշումներ մշակել նման հարցերի վերաբերյալ։
Պայմանագրի մի առանձին հոդված նվիրված է տնտեսության, արդյունաբերության, գիտության եւ տեխնիկայի բնագավառներում համագործակցությանը։ Մասնավորապես, տնտեսության մեջ առանձնացված է վեց ոլորտ, տնտեսության վերակառուցում եւ ղեկավարում, տրանսպորտ եւ սարքավորումներ, էներգիա, ագրարային սեկտոր եւ ռեսուրսների շահագործում։ Հոդվածների մի խումբ անդրադառնում է գիտնականների, ուսանողների, մշակույթի գործիչների, հասարակական կազմակերպությունների, կուսակցությունների փոխշփումներին եւ փոխայցելություններին։ Վերջապես, հատուկ մի հոդված համակարգում է համագործակցությունը թե՛ քաղաքացիական իրավունքի ոլորտում եւ թե՛ իրավապահ մարմինների միջեւ։ Հաջորդ օրը ՀՀ նախագահր հանդիպումներ է ունեցել ֆրանսահայ գործարար մարդկանց եւ հասարակական գործիչների հետ։ Հանդիպել է նաեւ Թուրքիայի ազգայնական կուսակցության ղեկավար, իր հակահայ կարծր դիրքորոշմամբ հայտնի Արփարսլան Թյուրքեշի հետ. քննարկվել են փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր՝ երկկողմ հարաբերությունները եւ տարածաշրջանում ստեղծված իրավիճակը:
Փարիզի համագումարների պալատում ՀՀ նախագահը հանդիպել է ֆրանսահայ համայնքի 2 հազար ներկայացուցիչների հետ։ Երկժամանոց հանդիպումն անցել է ջերմ եւ, Ա. Աբրահամյանի բնորոշմամբ, խանդավառ, ընդ որում մամուլի ծառայության ղեկավարը հարկ համարեց ընդզծել. «Դահլիճում ներկա էին բոլոր հայ կուսակցությունների ներկայացուցիչները, սակայն, որպես պետության մեջ երկար տարիներ ապրած մարդիկ, նրանք ընդունում էին նախագահին ոչ թե որպես անձ, որպես Լեւոն Տեր-Պետրոսյան, այլ որպես Հայաստանի անկախ պետականության խորհրդանիշ»։ Հանդիպման ժամանակ ՀՀ նախագահը հանդիսավոր պայմաններում Շառլ Ազնավուրին է հանձնել նրան հատուկ հանձնարարությունների գծով ՀՀ դեսպան նշանակելու հրամանագիրը։ Մարտի 14-ի երեկոյան ՀՀ պատվիրակությունը վերադարձել է Երեւան։
«Երկիր»–ի թղթակցի այն հարցին, թե կոնկրետ ինչ խնդիրներ են շոշափել իրենց զրույցում ՀՀ նախագահ Լ. Տեր–Պետրոսյանը եւ Թուրքիայի ազգայնական կուսակցության ղեկավար Ա. Թյուրքեշը, Ա. Աբրահամյանը պատասխանեց, որ փոխադարձ պայմանավորվածություն կա այդ զրուցի բովանդակությունը չհրապարակել, իսկ հաջորդած հարցին պատասխանեց, որ այո, այդ պայմանավորվածությունը վերաբերելու է ոչ միայն հայկական, այլ թուրքական մամուլին:
