Գանձակի հայոց փոխանորդի նամակը հայր Արսենին Շուշու և շրջակա հայկական գյուղերի բնակչության կոտորածի, Վահան սրբազանի սպանության և այլ հարցերի մասին
21 ապրիլի 1920 թ.
Ղարաբաղից ստացված տեղեկություններն արդեն աներկբայորեն ասում են Շուշվա հայկական մասի ավերածության, հայ բնակչության կոտորածը, որի ժամանակ սպանվել են Վահան սրբազանը և քահանաները: Եվ ինչպես պատմում են ռուս բժշիկ, ինտելիգենտ ռուսներ, բարյացկամ զինվորական թուրքեր, այդ ավերածությունը և կոտորածը ամենասոսկալիներից են, որոնց ենթարկվել են և շրջակա հայ գյուղերը: Այստեղ երկար ժամանակ անհավատ մնացինք այս տեղեկությունների հանդեպ, որոնք ավելի և ավելի համառում են, համարելով դրանք պրովոկացիա Գանձակի շրջակայքի հայ գյուղերի զինաթափությունը դյուրացնելու և հայ ժողովուրդը խեղճացնելու նպատակով: Անձնապես ինքս դեռևս չեմ ուզում հավատալ: Մինչև իսկ մի ռուս պաշտոնյա ինձ հանձնեց մի բանալի, ըստ երևույթին եկեղեցու, որը նա գտել է հայոց մասում և տեսել մի հայ քահանայի դիակ ի շարս այլ սպանվածների:
Այսօր ստացա Ղարաչինարի շրջանի գործակալից նամակ, որի մեջ նկարագրված է նոր տասը գյուղերի ավերածությունը, 10-12 հազար հայ ժողովուրդի սովի և հիվանդությունների մահը: Նամակի բովանդակությունը կտամ մյուս անգամ:
Խոնարհ. Լևոն վարդապետ
ՀՀ ՊԱ, ֆ. 57, ց. 5, գ. 216, թ. 14: Բնագիր: Ձեռագիր:
Հայերի կոտորածները Բաքվի և Ելիզավետպոլի նահանգներում, 1918-1920թթ., Երևան, 2003
