Телеграмма МИД Республики Армении дипломатическому представителю в Грузии об агрессивных намерениях Азербайджана в отношении Карабаха и Зангезура 31 января 1920 г. Слухи о зангезурских событиях оправдываются, хотя мы не имеем подробных официальных сведений. Азербайджан действительно имеет агрессивные намерения в отношении Карабаха и Зангезура. Подробные сообщения будут получены из Баку по почте. Прошу впредь шифрованные телеграммы […]

Քաղվածք Ադրբեջանում Հայաստանի դիվանագիտական ներկայացուցչի զեկույցից Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարին դաշնակցական անվան տակ հայերի ձերբակալությունների, այդ հարցում հայ կոմունիստների դերի, բանտարկյալների փոխանակման և այլ հարցերի մասին 17 հուլիսի 1920 թ. Բաքու Հայերի ձերբակալությունները մասայական բնույթ առան: Զարմանալի բարեխիղճ կերպով, շղթայազերծ ստրուկների նման այդ գործում եռանդ են թափում հայ կոմունիստները: Այսպես կոչված «Դաշնակցականների գործը» նրանց է […]

Ադրբեջանում Հայաստանի դիվանագիտական ներկայացուցչի զեկույցը Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարին Ադրբեջանի արտաքին գործերի կոմիսարի հետ հայերի հալածանքների սաստկացման, ձերբակալությունների և կոմիսարի բացատրությունների վերաբերյալ ունեցած զրույցի մասին 28 հունիսի 1920 թ. Բաքու Ի լրումն մեր N 1027 գրության հայտնում ենք, որ երեկ, ամսույս 26-ին, ցերեկվա ժամը 1-ին մի քանի ընթացիկ խնդիրներ կարգավորելու համար տեսնվեցի արտաքին գործերի կոմիսար […]

Վրաստանի Հայոց հոգևոր առաջնորդի հայտարարությունը Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին Շուշու կոտորածի և այլ հարցերի մասին N211   10 հունիսի 1920 թ. Թիֆլիս Ի հետևումն Ձերդ Վեհափառության դիվանի թ. 235 գրության և ի լրումն իմ հանուն նույն դիվանի թ. 164 գրության, սրանով ցավ ի սիրտ ամենախոնարհաբար զեկուցանում եմ Ձերդ Սրբության, որ ինչպես ստուգեցի Շուշիից վերադարձած հաշտարար պատգամավորության անդամ […]

Телеграмма министра иностранных дел Армении персидскому консулу в Баку с просьбой защитить дипломатическую миссию и граждан Армении в Азербайджане 25 мая 1920г. Ереван Прошу Вас от имени моего Правительства принять на себя покровительство и защиту здания дипломатической миссии Армении в Баку, ее служащих и граждан республики Армении, проживающих в пределах Азербайджанской республики. О согласии Вашем […]

Доклад специального уполномочного Советской власти Азербайджана, жителя села Куткашен Асина молла Мамед оглы народному комиссару внутренних дел Азербайджана о положении армян Нухинского и Арешского уездов 20 мая 1920г. Все армянское население Нухинского и Арешского уездов окончательно разорено: большая часть их вырезана, селения сожжены; до последних дней полууцелели из 31 села только 3 – Нидж, Варташен […]

Շուշու կոնսիստորիայի անդամ Կարապետ քահանա Վարդապետյանցի և ատենադպիր Միրզա Տեր-Սարգսյանի զեկուցումը Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին Շուշու կոտորածի, կողոպուտի, կանանց գերեվարության, Վահան եպիսկոպոսի ու այլ հոգևորականների ու մտավորականների սպանության, հոգևոր կառավարիչ նշանակելու մասին 15 մայիսի 1920 թ. Հադրութ Նորին սրբության Ամենայն հայոց վեհափառ կաթողիկոս և մեծարյալ հայրապետ Տ.Տ.Գևորգ Ե.-ին Ամենախոնարհ զեկուցումն Որդիական պարտականություն ենք համարում ամենախոնարհաբար հայտնել […]

Ադրբեջանում Հայաստանի դիվանագիտական ներկայացուցչի զեկույցը Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարին Գյոկչայի գավառում ապրիլին տեղի ունեցած հայերի կոտորածի մասին N710   24 ապրիլի 1920 թ. Բաքու Գյոկչայի գավառի կոտորածների մասին մի ականատես ու վստահելի անձն հետևյալն է պատմում: Ծաղկազարդի շաբաթ օրը Իվանովկա գյուղի բնակիչներին գավառապետի ավագ օգնականը նախազգուշացրեց, որ երեք օր հայկական գյուղերը չգնան, որովհետև հայերի կոտորած է […]

Կովկասում ֆրանսիական զինվորական միսիայի ներկայացուցչի ցավակցական նամակը Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին Շուշիի հայոց կոտորածի կապակցությամբ* 22 ապրիլի 1920 թ. Թիֆլիս Ձերդ Ս. Օծություն Խորապես ցավում եմ, որ Ղարաբաղում տեղի ունեցած կոտորածների առթիվ հնարավորություն չունեցա անձամբ թե՛ Ձերդ Ս. Օձության և թե՛ պ. Խատիսյանին ցավակցությունս հայտնել: Առավելապես ցավում եմ, որ անակնկալ դիպվածոց հանգամանքով պետք է մեկնեմ Փարիզ […]

Գանձակի հայոց փոխանորդի նամակը հայր Արսենին Շուշու և շրջակա հայկական գյուղերի բնակչության կոտորածի, Վահան սրբազանի սպանության և այլ հարցերի մասին 21 ապրիլի 1920 թ. Ղարաբաղից ստացված տեղեկություններն արդեն աներկբայորեն ասում են Շուշվա հայկական մասի ավերածության, հայ բնակչության կոտորածը, որի ժամանակ սպանվել են Վահան սրբազանը և քահանաները: Եվ ինչպես պատմում են ռուս բժշիկ, ինտելիգենտ ռուսներ, բարյացկամ […]